تاریخچه زبان‌های برنامهنویسی پر است از اختراعات و ابداعاتی که افراد مختلف انجام دادند تا فرایند نوشتن برنامه برای ماشین‌ها آسان‌تر شود. برنامه‌های اولیه‌ای که برای کامپیوترها نوشته می‌شد، به‌صورت حفره‌هایی روی برد بودند و محدودیت‌های زیادی داشتند. عملا، برنامه‌نویسان مجبور بودند که منظورهای ساده خود را روی تعداد بردهای زیادی چاپ کنند تا توسط کامپیوترها خوانده شوند.
این روند ادامه داشت تا اینکه به سال ۱۹۴۳ و توسعه اولین زبان برنامهنویسی سطح بالای دنیا به نام Short Code رسیدیم. Short Code اولین زبان برنامهنویسی تابعی بود و به برنامه‌نویسان این اجازه را می‌داد تا از عبارت‌های ریاضی قابل درک برای انسان استفاده کنند.
توسعه زبان‌های برنامهنویسی در بیشتر مواقع برای آسان‌تر کردن کار ایجاد می‌شدند و بعد از مدتی هم با توسعه بیشتر، در دسترس عموم قرار می‌گرفتند. زبان‌های برنامهنویسی امروزه به‌حدی پیشرفته شده‌اند که در همه زمینه‌ها، مانند خانه هوشمند، توسعه وب‌سایت، برنامهنویسی کامپیوتر خودرو و هزاران مورد دیگر کاربرد دارند.
اصلا مهم نیست که شما می‌خواهید برنامه موبایلی تولید کنید یا اینکه وارد حوزه جدید کاری خود شوید، انتخاب زبان برنامهنویسی اولین کاری است که باید انجام دهید. ما در این مقاله از ایران هاست ( ارائه دهنده‌ی خدمات خرید سرور کلود ) قصد داریم که ابتدا سراغ معرفی انواع زبان‌های برنامهنویسی برویم و با بررسی بهترین زبان برنامهنویسی برای شروع و آن‌هایی که در زمینه هوش مصنوعی کاربرد دارند، شما را در مسیر درست انتخاب اولین زبان برنامهنویسی یا انتخاب زبان بعدی‌تان قرار دهیم؛ پس با ما همراه باشید.
انواع زبان‌های برنامهنویسی
قبل از شروع این بخش بگذارید نیم‌نگاهی به تعریف زبان‌های برنامهنویسی داشته باشیم. زبان برنامهنویسی یک راه برای برنامه‌نویسان یا همان توسعه‌دهندگان است تا با ماشین یا کامپیوتر ارتباط برقرار کنند.
زبان‌های برنامهنویسی شامل یک‌سری قواعد هستند که به توسعه‌دهندگان این اجازه را میدهند تا افکار و ایده‌های خود را در قالب آن‌ها به کامپیوتر معرفی کنند. زبان‌های برنامهنویسی در چندین دسته قرار می‌گیرند که عبارتند از :
— زبان‌های برنامهنویسی رویه‌ای یا همان Procedural
زبان‌های برنامهنویسی رویه‌ای به زبان‌هایی گفته می‌شود که از توابع برای محقق کردن و طبقه‌بندی کدها به بخش‌هایی که در طول برنامهنویسی می‌توان بارها آن‌ها را به‌کار برد، استفاده می‌کنند.
از مهم‌ترین زبان‌های برنامهنویسی که در این دسته قرار می‌گیرند می‌توان به خانواده زبان‌های C، پاسکال و فورترن اشاره کرد. در این زبان‌های برنامهنویسی، برنامه‌ها به دو دسته توابع و رویه‌ها تقسیم می‌شوند. آن‌ها عمدتا به بخش‌های جدایی که زیر مجموعه برنامه اصلی هستند تقسیم می‌شوند که در نهایت کار خاصی را انجام میدهند.
این رویه‌ها باعث می‌شوند که ما بتوانیم آن‌ها را در داخل قسمت‌های دیگر برنامه فراخوانی کنیم، انعطاف‌پذیری برنامه خود را افزایش دهیم و امکان استفاده از یک تکه کد در قسمت‌های مختلف را داشته باشیم. علاوه‌براین، روی مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها تاکید می‌کند و داده‌های ذخیره شده در متغیرها تاثیر می‌گذارند.
ما در ادامه به بهترین زبان‌های برنامه‌نویس برای شروع اشاره خواهیم کرد، اما می‌توانیم بگوییم که آن‌ها بهترین زبان‌های برنامهنویسی برای یادگیری هستند؛ چرا که در زمینه‌های مختلفی مانند مهندسی، بازی‌سازی و… کاربرد دارند.
— زبان‌های برنامهنویسی فانکشنال (Functional)
برخلاف زبان‌های برنامهنویسی رویه‌ای، زبان‌های برنامهنویسی فانکشنال انعطاف‌پذیری زیادی دارند. این زبان‌های برنامهنویسی از یک‌سری توابع تشکیل شده‌اند و بیشتر در زمینه محاسبات مدل و تبدیل داده تاکید دارد.
زبان‌های برنامهنویسی هسکل، کلاژر، لیسپ و اسکالا در این دسته قرار می‌گیرند. زبان‌های برنامهنویسی فانکشنال به شما این اجازه میدهند تا به‌صورت آسان‌تری خروجی برنامه را دریافت کنید و قابل اطمینان‌تر هستند.
تمامی توابعی که شما برای این زبان‌های برنامهنویسی توسعه می‌دهید، تنها روی ورودی‌های خود تاثیر می‌گذارند. البته، تمام این قابلیت‌هایی که گفتیم در نهایت باعث محبوب شدن آن‌ها نشده‌اند.
آن‌ها معمولا به متغیرها مقداری را نسبت میدهند و پس از آن با پاس دادن متغیرها به‌عنوان آرگومان ورودی به توابع، نتیجه را دریافت می‌کنند. یکی از بهترین قابلیت‌های این دست از زبان‌های برنامهنویسی، بهینه بودن آن‌ها در زمینه برنامهنویسی موازی است.
— زبان‌های برنامهنویسی شی‌گرا
اشیا، اطلاعات و رفتارهای اشیا را تعریف می‌کنند! این جمله شاید در نگاه اول کمی گیج‌کننده باشد، اما پایه و اساس تمام زبان‌های برنامهنویسی است که در این دسته قرار می‌گیرند. این اشیا گفته شده معمولا شامل داده‌ای هستند که وضعیت و متود آن شی را نشان میدهند.
ساختار زبان‌های برنامهنویسی شی‌گرا باعث شده است تا کاربران بتوانند سیستم‌هایی پیچیده را از طریق اشیایی که از داخل بهیکدیگر متصل شده‌اند، پیاده‌سازی کنند. این زبان‌های می‌توانند اجزای پیاده‌سازی شده را از دید افراد خارج از برنامه به‌وسیله کپسوله‌سازی مخفی کنند.
این زبان‌های برنامهنویسی به شما اجازه میدهند تا سیستم‌های بزرگ پیچیده‌ای را بدون استرس داشتن در مورد عملکرد داخلی اشیا با یکدیگر توسعه دهند. از مزایای دیگر این زبان‌های برنامهنویسی، امکان وراثت است.
از محبوب‌ترین زبان‌های برنامهنویسی که در این دسته قرار می‌گیرند، می‌توان به جاوا، پایتون، C++ و روبی اشاره کرد. همه این زبان‌ها، زبان‌های برنامهنویسی رده‌بالایی به‌حساب می‌آیند، اما در اصل شی‌گرا بودن یکسان هستند.
— زبان‌های برنامهنویسی اسکریپتی
یادگیری آسان و سینتکس (Syntax) ساده، باعث شده‌اند تا زبان‌های برنامهنویسی تبدیل به اصلی‌ترین مقصد افرادی شوند که می‌خواهند برنامهنویسی را شروع کنند. در این زبان‌های برنامهنویسی کامپایلر هیچ تاثیری ندارند و تنها تفسیرگرها باعث اجرا شدن کدها می‌شوند.
دو مدل اصلی این زبان‌های برنامهنویسی، زبان‌های اسکریپتی سمت سرور و سمت کلاینت یا همان برنامه‌نویس است. یکی‌دیگر از قابلیت‌های این زبان‌های برنامهنویسی، امکان برقراری ارتباط با دیگر زبان‌های برنامهنویسی است.
از اصلی‌ترین زبان‌های برنامهنویسی که در این دسته قرار می‌گیرند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
>> پایتون
ساده‌ترین زبان برنامهنویسی که در بین برنامهنویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، زبان برنامه نویسی پایتون است. این زبان، شی‌گرا است و توسعه‌دهنده اولیه آن توانسته‌تا سطح بالایی از ساختار داده، کتابخانه‌های پیش‌فرض را در آن پیاده‌سازی کند. این دو عامل باعث شده‌اند تا پایتون گزینه‌ای مناسب برای توسعه برنامه‌ها باشد.
>> پرل
پرل، یکی‌از بهترین زبان‌های برنامهنویسی داینامیک با قابلیت‌های نوآورانه است که در زمینه‌های مختلفی در سیستم عامل لینوکس و ویندوز سرور به‌کار گرفته می‌شود. کاربرد اصلی این زبان‌های برنامهنویسی در سایت‌های است که ترافیک زیادی دارند.
>> بش (Bash)
بش (Bash)، مترجم فرمان پیش‌فرض تعداد زیادی از لینوکس‌ها است و درمقایسه‌با دیگر زبان‌های برنامهنویسی، سادگی بیشتری دارد. بش به شما این اجازه را خواهد داد تا اسکریپت‌های مربوط‌به ذخیره داده‌ها را به‌ساده‌ترین شکل ممکن انجام دهید.
— زبان‌های برنامهنویسی منطقی
همان‌طور که از نام این زبان‌های برنامهنویسی هم می‌توانید تشخیص دهید، این زبان‌های برنامهنویسی براساس منطق هستند. این زبان‌های برنامهنویسی شامل مجموعه‌ای از عبارت‌ها یا قوانین منطقی هستند که روابط بین اشیا را تعیین می‌کنند. این سبک از زبان‌ها به سیستم اجازه میدهند تا اطلاعات جدید را پیدا و برون‌یابی کنند.
در هوش مصنوعی و سیستم‌های هوشمند معمولا از این زبان در مواقعی که نیاز به استدلال و حدس است، استفاده می‌کنند. شما می‌توانید با استفاده از این زبان، برنامه‌هایی کوتاه و عالی را تولید کنید که نگه‌داری آن‌ها بسیار ساده‌تر از دیگر برنامه‌ها است.
بهصورتکلی، برنامهنویسی منطقی رویکردی امن و انعطاف‌پذیر برای حل مسائل در برنامهنویسی کامپیوتر است و در هر نوع چالشی می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید. یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامهنویسی که در این دسته قرار می‌گیرد، پرولوگ است که از مجموعه‌ای از قوانین برای توصیف یک مشکل و ارائه راه‌کار در مورد آن‌ها استفاده می‌کند.
این دسته‌بندی‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، تقریبا تمام زبان‌های برنامهنویسی را شامل می‌شوند. البته، ما دسته‌بندی‌های دیگری، مانند زبان‌های برنامهنویسی فرانت‌اند و بک‌اند، تفسیری و کامپایلری و مواردی از این دست را هم داریم که دسته‌بندی‌های کوچک‌تری برای زبان‌های برنامهنویسی هستند.
بهترین زبان‌های برنامهنویسی برای شروع
اگر شما تابه‌امروز برنامهنویسی نکرده‌اید و به‌تازگی می‌خواهید وارد این حوزه شوید، باید سراغ یادگیری منطق برنامهنویسی بروید. منطق تمام زبان‌های برنامهنویسی یکسان است و اگر شما تسلط کافی روی یک زبان برنامهنویسی و منطق آن پیدا کنید، یادگیری زبان‌های برنامهنویسی دیگر برای شما آسان‌تر خواهد شد.
مثال ملموسی که برای این موضوع وجود دارد، یادگیری آسان‌تر زبان‌هایی مانند آلمانی، ایتالیایی و اسپانیایی برای افرادی است که روی زبان انگلیسی تسلط دارند. تقریبا تمام این زبان‌ها دارای ریشه و منطق یکسانی هستند و شما درصورتی‌که زبان انگلیسی را خوب بلد باشید، کار آسان‌تری برای یادگیری دیگر زبان‌های برنامهنویسی خواهید داشت.
پیشنهاد ما به شما این است که برای شروع، سراغ زبان‌هایی مانند پایتون یا C++ بروید. Syntax آسان‌تر و گستردگی استفاده از پایتون به شما کمک خواهد کرد تا روند یادگیری آسان‌تری داشته باشید. از طرفی دیگر هم C++ به شما کمک خواهد کرد تا درک عمیق‌تری از برنامهنویسی پیدا کنید.
زبان‌های برنامهنویسی هوش مصنوعی
تقریبا از یک سال پیش بود که هوش مصنوعی به صدر لیست خبرهای دنیای تکنولوژی آمد و توانست خود را به‌عنوان انقلاب بعدی در زمینه تکنولوژی مطرح کند. اما سوال اصلی این است که از چه زبان‌هایی در زمینه توسعه هوش مصنوعی استفاده می‌شود؟ اگر نمی دانید هوش مصنوعی چیست بهتر است از مقالات دیگر ما اطلاعات خود را دراین زمینه افزایش دهید.
زبان‌های برنامهنویسی مورد استفاده در زمینه توسعه هوش مصنوعی باید دارای قابلیت‌های خاصی باشند تا در کمترین حالت ممکن، بتوانند حجم زیادی از داده‌ها را به‌صورتی عالی پردازش کنند. از مهم‌ترین این زبان‌های برنامهنویسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. پایتون
۲. لیسپ
۳. جاوا
۴. C++
۵. جولیا
۶. هکسل
۷. پرولوگ
۸. اسکالا
۹. R
هرکدام‌از این زبان‌های برنامهنویسی معمولا در زمینه خاصی کاربرد دارند؛ اما پایتون بیشترین میزان استفاده را درمقایسه‌با دیگر زبان‌های برنامهنویسی موجود در لیست دارد.
جمع‌بندی
متخصصین دنیای کامپیوتر از روز اول سراغ ایجاد زبان‌های برنامهنویسی رفتند تا ارتباط بهتری را با کامپیوتر خود برقرار کنند. این زبان‌ها در مواردی توانست راهش را از آزمایشگاه این افراد به بیرون باز کند و دردسترس عموم قرار بگیرد.
ما در این مقاله به‌صورتی کامل به انواع زبان‌های برنامهنویسی پرداختیم و به شما گفتیم که برای شروع بهتر است که سراغ چه زبان‌هایی بروید. همچنین متوجه شدید که چه زبان‌های برنامهنویسی در توسعه هوش مصنوعی کاربرد دارند.