MSSQL یا Microsoft SQL Server چیست و کاربرد آن (معرفی ۶ نسخه مختلف)

امروزه حفظ اطلاعات یکی از مهمترین ارکان های بقای یک سیستم به حساب می آید. به همین دلیل Microsoft SQL Server یکی از محبوب‌ترین و قدرتمندترین نرم‌افزارهای ساخت و مدیریت پایگاه داده محسوب می‌شود. در ادامه خواهیم پرداخت به اینکه نرم افزار sql چیست و کاربرد اس کیو ال چیست و چگونه متولد شده است. نرم افزار Microsoft SQL Server چیست و چه نقشی در حفظ اطلاعات دارد.

SQL چیست؟

SQL که به عبارت سیکوئل نیز معروف است، مخفف عبارت Structured Query Language می باشد که آنرا “زبان ساختاریافته جستار” یا “زبان پرس‌وجوی ساختار یافته” نیز معنی می‌کنند. در دهه ۱۹۷۰ اصطلاح اختصار «جستار به زبان انگلیسی ساختاریافته (SEQUEL)» یا سیکوئل به آن اطلاق می شد که به دلیل انحصار تجاری این نام تحت اختیار یک شرکت هواپیمایی، به اس-کیو-ال (SQL) تغییر نام پیدا کرد.

اِس کیو اِل یک زبان استاندارد برای دسترسی و کار با پایگاه‌داده (database) است. این زبان از سال ۱۹۸۷ یک زبان استاندارد بین المللی (ISO) بوده است.

Query چیست؟

جستارها یا کوئری ها عادی ترین عملیات در SQL محسوب می شوند که توسط یک عبارت تعریفی SELECT اجرا می شوند. عبارت SELECT داده ها را از یک یا چند جدول بازیابی می کند. عبارت «SELECT استاندارد» هیچ تاثیر ماندگاری بر روی دیتابیس ندارد. برخی عبارتهای «SELECT غیر استاندارد»، مانند «SELECT INTO» که در برخی دیتابیسها موجود هستند، می توانند اثرات ماندگار بر دیتابیس داشته باشند.

کوئری ها به کاربران اجازه می دهند تا داده دلخواه را تعریف کنند و «سیستم مدیریت دیتابیس» را مسئول برنامه ریزی، بهینه سازی و اجرای عملیات فیزیکی لازم برای تهیه نتیجه دلخواه قرار دهند.

sql server چیست و چه کاربردی دارد؟

در پاسخ نرم افزار sql server چیست بایستی گفت که یک بانک اطلاعاتی از نوع دیتابیس‌های رابطه‌ای یا Relational Database است که توسط کمپانی Microsoft ارایه شده، و وظیفه اصلی آن ذخیره و بازیابی اطلاعات براساس درخواست نرم‌افزارهای دیگر می‌باشد. مایکروسافت اس کیو ال سرور دارای نسخه‌های متنوع و متناسب با مخاطبان و محیط‌های کار مختلف است که در ادامه این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.

مهم ترین کاربرد اس کیو ال سرور ساخت بانک اطلاعاتی با حجم بالا است که تعداد زیادی کاربر بطور همزمان می توانند به آن دسترسی داشته باشند.

کدهای پایه‌  اس کیو ال سرور، ابتدا توسط شرکت Sybase SQL Server طراحی شد و بعدها شرکت مایکروسافت، امتیاز کامل آن نرم‌افزار را خریداری نمود. هدف مایکروسافت از خریداری این نرم‌افزار، ارتقای آن به سطوح بالاتر و رقابت با دیتابیس‌های ارایه شده توسط شرکت‌های Oracle و IBM بود. با این هدف، تیمی متشکل از شرکت مایکروسافت، Sybase و Ashton-Tate تشکیل شد و اولین نسخه از این نرم‌افزار به نام SQL Server 1.0 برای سیستم عامل OS2 در سال ۱۹۸۹ منتشر گردید.

این نسخه در واقع، معادل نسخه قبلی آن یعنی “Sybase SQL Server 3.0” بود که برای سیستم‌عامل Unix منتشر شد. بعدها نسخه” “Microsoft SQL Server 4.21 برای سیستم‌عامل‌هایNT و “Windows NT 3.1” منتشر شد، و این امر موجب محبوبیت بیشتر آن نزد کاربران ویندوز گردید .

Microsoft SQL Server 6.0، اولین نسخه این نرم‌افزار برای سیستم‌عامل‌های ویندوز NT بود که در ساخت آن، از هیچ یک از تکنولوژی‌های Sybase استفاده نشد.

Windows NT در سرونوشت SQL سرور چه نقشی داشت؟

بعد از انتشار Windows NT، دو شرکت مایکروسافت و Sybase از یکدیگر جدا شدند و هر یک از آنها، تلاش کردند تا با نرم‌افزار خود بازار را تسخیر کنند. مایکروسافت تمامی حقوق طراحی و فروش نرم افزار Microsoft SQL Server را به صورت اختصاصی، به نام خود ثبت نمود و شرکت Sybase نیز برای جلوگیری از بروز اشتباه، با تغییر نام نرم‌افزار خود به ” Adaptive Server Enterprise “، به تلاش برای رقابت با نرم‌افزار مایکروسافت پرداخت.

در حال حاضر با گذشت بیش از ۱۰ سال از انتشار نسخه‌های قبلی محصولات مایکروسافت اس کیو ال سرور، پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای برای افزایش بهره‌وری این نرم افزار صورت گرفته است. ابزارهای Client IDE و همچنین بسته‌های مکمل بسیاری همراه نسخه SQL Server 2005 منتشر گردید. ابزار ETL، سرور گزارش‌گیری (Reporting Service)، ابزار OLAP و یا سرور استخراج داده‌ها (Data mining server)، سرویس‌های تحلیلی و چندین تکنولوژی پیام‌رسان، نمونه‌هایی از این امکانات ویژه هستند.

حال که دانستیم  نرم افزار SQL Server چیست ، به بررسی نسخه‌های و انواع sql server می‌پردازیم.

نسخه ۲۰۰۵ SQL Server

نسخه SQL Server 2005 با نام کد Yukon، در ماه اکتبر ۲۰۰۵ به عنوان نسخه گسترش یافته SQL Server 2000 منتشر گردید. این نسخه از نرم‌افزارSQL Server ، پشتیبانی کاملی از داده‌های نوع XML را دارد. درخواست‌های مربوط به داده‌های XML از طریق XQuery و Common language runtime (CLR) ارسال می‌شوند. این نسخه، همچنین قابلیت‌های ویژه‌ای را به XQuery به نام “XML DML” اضافه کرده است. درپاسخ این نسخه از sql server چه کاربردی دارد و مزیتی آن چیست می توان گفت همچنین کاربران را قادر می‌سازد، دیتابیس سرور خود را تحت سرویس‌های وب و با واسطه Tabular Data Stream (TDS) و پروتکل SOAP قرار دهند و از آن استفاده کنند.

 ۲۰۰۸ SQL Server 

نسخه SQL Server 2008 با نام رمز Katmai، در ششم آگوست سال ۲۰۰۸ با هدف ارایه دیتابیس‌های خودتنظیم (Self-tuning)، خودسازمانده (Self-Organizing) و خودنگهدار (Self-Maintain) منتشر گردید. این نسخه، از تکنولوژی “SQL Server Always On” استفاده می‌کند که پایداری بسیار بالایی را برای دیتابیس به همراه دارد و زمان Down Time سرور را تقریبا به صفر می‌رساند. مایکروسافت sql server 2008، از اطلاعات ساختاریافته و یا نیمه‌ساختاریافته (semi-structure) بطور کامل پشتیبانی می‌کند، که شامل فرمت‌های رسانه‌ای مانند تصاویر، ویدیو و فایل‌های صوتی می‌شود.

در این نسخه، اطلاعات چندرسانه‌ای به عنوان عناصر بزرگ باینری یا BLOB (Binary Large Object) در بانک اطلاعاتی ذخیره می‌شوند. طبق گزارش مدیر قسمت طراحی برنامه‌های کاربردی مایکروسافت، پال فلسنر، SQL Server 2008 قادر است به عنوان مرکز ذخیره انواع اطلاعات از قبیل : XML، ایمیل، زمان و تاریخ، فایل‌، اسناد، اطلاعات مربوط به مختصات موقعیت‌های مختلف و غیره عمل کند. همچنین می‌تواند به‌طور همزمان عملیات متفاوتی مانند: جستجو، query، تحلیل و آنالیز، به اشتراک‌گذاری و همسان‌سازی (Synchronization) را بر روی تمامی اطلاعات انجام دهد.

ساختار نرم افزار  microsoft SQL Server 2008

این نرم‌افزار، پشتیبانی خود از اطلاعات بدون ساختار(unstructured) و نیمه‌ساختاریافته (semi-structured) را به‌وسیله داده‌های FILESTREAM کامل‌تر نموده است. اطلاعات ساختاریافته و Metadataها همواره در دیتابیس پایگاه داده اس کیو ال سرور ذخیره می‌شوند، درحالی‌که اطلاعات بدون‌ساختار در فایل‌های سیستمی مانند Win32 و APIها نگهداری شده و به‌واسطه T-SQL قابل بررسی می‌باشندحال که با T-SQL چیست آشنا شدید در امتداد مقاله به کاربرد آن می پردازیم.

همچنین این نسخه از دیتابیس، دارای قابلیت‌های ویژه و کاملی برای ایجاد نسخه‌های پشتیبان است.

SQL Server2008، به صورت کامل از داده‌های سلسله مراتبی (Hierarchical data) پشتیبانی می‌نماید، و کاربر قادر است بدون استفاده از Queryهای بازگشتی، با استفاده از T-SQL آنها را کنترل کند.

طبق یک مقاله فنی از مایکروسافت، در این نسخه از مایکروسافت sql server، قابلیت جستجوی تمام‌متن (Full-text Search) گنجانده شده است که باعث ساده‌سازی مدیریت دیتابیس و افزایش قابل توجه بهره‌وری آن می‌گردد.

علاوه بر تمامی ویژگی‌های مذکور، این نرم افزار از Framework محبوب ADO.NET و ابزارهایی جهت تکثیر داده‌ها(Replication) پشتیبانی می‌کند.

 SQL Server 2008 R2

SQL Server 2008 R2، ابتدا با نام Kilimanjaro در سال ۲۰۰۹ معرفی شد و در آوریل سال ۲۰۱۰ به صورت رسمی منتشر گردید. این نسخه، قابلیت‌های ویژه‌ای مانند سیستم مدیریت مرکزی اطلاعات (Master Data management) را به نسخه قبلی خود افزود. این نرم‌افزار، ابزارهای دیگری مانند قابلیت مدیریت چندین سرور مجزا به صورت همزمان (Multi Server Management)، سرویس‌های گزارش‌گیری پیشرفته و سرویس‌های آنالیز و تحلیل یکپارچه نسخه قبلی را، کامل‌تر نموده است.

SQL Server 2008 R2، شامل سرویس‌های جدیدی مانند: قابلیت PowerPivot برای پشتیبانی از نرم‌افزارهای Excel و SharePoint، قابلیت Master Data Service، قابلیت Stream Insight، و افزونه‌هایی جهت دریافت گزارش از نرم‌افزار SharePoint است.

SQL Server 2012

در سال ۲۰۱۱ مایکروسافت نسخه دیگری از اسکیوال سرور را با کد “Denali” منتشر کرد. این نسخه آخرین نسخه‌ای بود که از OLE DB پشتیبانی می‌کرد و مقرر شد، ODBC جایگزین آن در آینده باشد.

قابلیت‌های SQL Server 2012 نسبت به نسخه های قبلی

قابلیت‌های جدیدی به SQL Server 2012 افزوده شده است که مهمترین آنها امکان Failover” ‌”Cluster و “Availability Groups” است که با ارائه برخی قابلیت های جدید، میزان در دسترس بودن دیتابیس را بهبود بخشیده‌اند.

علاوه بر این، در مایکروسافت sql server 2012 شما می‌توانید دیتابیس‌ها را بطور کامل بین Instance‌ها منتقل کنید. جدا از بهینه‌سازی های انجام شده، SQL Server 2012 در بخش امنیت نیز پیشرفت‌های زیادی داشته است.حال که به بررسی این نسخه از  نرم افزار sql server پرداختیم و در ابتدای مقاله با مفاهیم اسکیوال سرور چیست آشنا شدید در امتداد مقاله به بررسی نسخه ی دیگری از آن می پردازیم.

 SQL Server 2014

SQL Server 2014 در آوریل ۲۰۱۴ با شماره ۱۲.۰ عرضه شد. این نسخه، قابلیت جدیدی را برای مدیریت حافظه اضافه کرد که بر اساس آن، جداول می‌توانند بطور کامل در حافظه قرار بگیرند. با این تکنیک، در پروسه‌هایی که نیاز به پردازش چندباره جداول بزرگ دارند، نیازی به بارگذاری چندباره آنها از دیسک نیست و بدین ترتیب میزان بار بر روی دیسک کاهش می‌یابد.

برای اپلیکیشن‌های اس‌کیوال سرور که مبتنی بر دیسک هستند، افزونه‌ای به نامSSD Buffer” “Pool ارائه شده است که می‌تواند بین RAM و حافظه جانبی قرار بگیرد و همانند سیستم کش، باعث افزایش عملکرد شود.

علاوه بر این، SQL Server 2014 از مزیت‌های هاست ویندوز سرور ۲۰۱۲ برای اندازه‌پذیری اپلیکیشن‌های دیتابیس، در محیط‌های مجازی و فیزیکی بهره برده است.

SQL Server 2016

این نسخه در سال ۲۰۱۶ با شماره ۱۳.۰ منتشر شده است.

SQL Server 2016 ، دیگر از پردازنده‌های ۳۲بیتی پشتیبانی نمی‌کند و تنها بر روی سیستم‌های دارای پردازنده‌های ۶۴ بیتی راه‌اندازی می‌شود.

نسخه SQL Server 2019 و تفاوت آن نسبت به نسخه های قبلی

SQL Server 2019 بهینه‌سازی‌های مختلفی را در بخش‌های مختلف اعمال کرده است. در حال حاضر این نسخه، جدیدترین نسخه‌ای است که مایکروسافت عرضه کرده است. از سال ۲۰۱۶ به بعد این نرم افزار فقط در پردازنده های x64 پشتیبانی می شود.

به شما پیشنهاد می کنیم چنانچه تمایل دارید از آخرین نسخه SQL Server که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده است استفاده نمایید، می توانید مقاله ” آموزش نصب SQL Server 2019 ” را مطالعه نمایید.

T-SQL چیست؟

در پاسخ به پرسش tsql چیست بایستی گفت TSQL یا T-SQL برای Transaction-SQL یک نسخه پیشرفته از SQL است که دارای بعضی از پسوند های ساخته شده در بالای آن است. TSQL در ابتدا توسط Sybase توسعه داده شد و هم اکنون متعلق به مایکروسافت است. TSQL برخی از ویژگی های پیشرفته را به SQL اضافه می کند تا قدرتمندتر شود ، از جمله متغیرهای اعلام شده ، کنترل تراکنش ها ، مدیریت خطا و استثناء ، عملیات رشته ، پردازش تاریخ و زمان.این باعث می شود T-SQL با آزمون کامل Turing مطابقت داشته باشد ، آزمایشی که جهانی بودن یک زبان محاسباتی را تعیین می کند.

به شما پیشنهاد می کنیم چنانچه تمایل دارید با آشنا شوید، این مقاله را مطالعه نمائید.