اوبونتو چیست و چه کاربردی دارد؟ ( همه چیز در مورد سیستم عامل Ubuntu )
جدا از دو سیستمعامل مک و ویندوز که بخش وسیعی از بازار کامپیوترهای شخصی و پی‌سی را از آن خود کرده‌اند، توزیعی از لینوکس با نام اوبونتو توانسته محبوبت روزافزونی را به‌خود اختصاص دهد و سهمی هرچند اندک، اما خوب را در بازار از آن خود کند.
در دنیای امروزی، اگر به ساخت سرورهای اختصاصیِ مجازی یا آزمایش روی یک سیستم عامل رایگان علاقه داشته باشید، می‌توانید سری به لینوکس بزنید؛ سیستم‌عاملی که توزیعهای مختلفی مانند فدورا، دبیان و CentOS را در طول سال‌های اخیر عرضه کرده است.
این توزیعها که با عنوان Distros نیز شناخته می‌شوند، به‌عنوان سیستم‌عامل‌هایی شناخته می‌شوند که با اتکا بر هسته لینوکس ساخته شده‌اند و در میان آنها، اوبونتو محبوب‌ترین‌شان است. در ادامه قصد داریم بیشتر درباره این سیستمعامل محبوب صحبت کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که اوبونتو چیست؟
معنی اوبونتو چیست؟
در پاسخ به این سوال که Ubuntu چیست؟ می‌توانیم بگوییم که اوبونتو سیستم عاملی محبوب، رایگان و متن‌باز است که مبتنی بر لینوکس ساخته شده و از آن در رایانه‌ها و سرورهای مجازی استفاده می‌شود. این سیستم عامل در سال ۲۰۰۴ توسط یک شرکت بریتانیایی به‌نام Canonical معرفی شد و با اتکا بر Debian، توزیع محبوب دیگری از لینوکس، به بازار عرضه شد؛ در آن زمان نصب Debian روی دستگاه‌های مختلف دشوار بود و به‌همین دلیل Ubuntu توانست به‌سادگی به عنوان یک جایگزین کاربرپسندتر جایگاه خود را در بازار کامپیوترها و رایانه‌های شخصی پیدا کند. حال چرا اوبونتو؟ در واقع، معنی اوبونتو چیست؟
معنی اوبونتو به آفریقا بازمی‌گردد؛ قاره‌ای که در آن، اوبونتو را انسانیت برای دیگران معنی می‌کنند. به‌نوعی، این واژه اغلب به‌عنوان یادآوری این نکته توصیف می‌شود که “من همانی هستم که هستم، به‌خاطر آن‌چه همه ما هستیم.”
در ادامه این مقاله از ایران هاست ( ارائه دهنده خدمات خرید سرور ابری با بهترین سرعت و امنیت ) قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که انواع توزیعهای Ubuntu چیست؟
انواع نسخههای اوبونتو
از آن‌جایی که اوبونتو به‌عنوان محبوبترین توزیع لینوکس و سیستمعامل در میان مردم شناخته می‌شود، نسخههای مختلفی را نیز دربرمی‌گیرد که هرکدام کاربردهای متفاوتی را به‌خود اختصاص می‌دهند و برای دستگاه‌های مختلفی استفاده می‌شوند. در ادامه به ۷ تا از مهم‌ترین و بهترین نسخههای Ubuntu اشاره می‌کنیم و به شرح کاربرد هر کدام می‌پردازیم:
نسخه عادی اوبونتو (اوبونتو گنوم یا همان Ubuntu GNOME)
اوبونتو گنوم نه‌تنها برای توسعه‌دهندگان، برنامه‌نویسان و متخصصان IT، بلکه برای کاربران عادی ساخته شده است؛ به‌عبارتی، دلیل وجود اوبونتو گنوم در درجه اول، استحکام و سهولت استفاده از آن است. رابین نیکسون در کتاب Ubuntu: Up and Running نیز اشاره می‌کند که گنوم برای ارائه یک محیط کاربری با تأکید زیاد بر سادگی، قابلیت استفاده و کاربردی‌بودن برای همه کاربران، طراحی شده است.
کوبونتو (Kubuntu)
پس از نسخه پیش‌فرض این سیستمعامل، کوبونتو دومین نسخه محبوب از Ubuntu است که اولین بار در سال ۲۰۰۵ منتشر شد و به‌طور پیش‌فرض از دسکتاپ KDE استفاده می‌کرد. دلیل محبوبیت کوبونتو، این است که محیط دسکتاپ آن شباهت بسیار زیادی به ویندوز دارد و نه‌تنها مانند ویندوز دکمه‌های Start و نوار Taskbar را در رابط کاربری آن یافت می‌شود، بلکه بالاترین سطح سفارشی‌سازی را بین تمام محیط‌های دسکتاپ در لینوکس فراهم می‌کند.
لوبونتو (Lubuntu)
وبسایت لوبونتو، خود را به‌عنوان یک سیستمعامل سریع و سبک با رابط کاربری تمیز و آسان توصیف می‌کند که با تکیه بر دسکتاپ LXDE در سال ۲۰۰۶ منتشر شد و توانست به سومین نسخه محبوب اوبونتو تبدیل شود. این سیستمعامل به‌دلیل دسکتاپ مینیمالیستی، سبک بودن و برنامه‌های کاربردی، منابع سخت‌افزاری بسیار کمی را به خود اختصاص میدهد.
اوبونتو باجی (Ubuntu Budgie)
جک والن در وبسایت Linux.com، اوبونتو باجی را به‌عنوان بچه‌ای کوچک در یک بلوک توصیف می‌کند. باجی دسکتاپی مدرن و جذاب دارد و به‌عنوان سیستم‌عاملی مدرن، سریع و سبک با رابطی زیبا شناخته می‌شود که برای استفاده در هر دستگاهی، از یک سیستم قدیمی تا به‌روزترین لپ‌تاپ‌های بازار، مناسب است. این نسخه در ابتدا توسط جامعه اوبونتو توسعه یافت و بعدها و در سال ۲۰۱۶ به‌عنوان نسخه‌ای رسمی از این سیستمعامل منتشر شد.
زوبونتو (Xubuntu)
زوبونتو شباهت بسیار زیادی با لوبونتو دارد اما یک تفاوت کوچک میان این دو نسخه وجود دارد: لوبونتو از LDXE برای نسخه دسکتاپ خود استفاده می‌کند درحالی که زوبونتو از Xfce استفاده می‌کند تا محیط دسکتاپی سریع و سبک را در اختیار کاربران قرار دهد. این سیستم از منابع سخت‌افزاری بسیار کمی استفاده می‌کند و از نظر بصری نیز جذاب، کاربرپسند و کارآمد است. به عنوان مثال، کاربران می‌توانند در هر نقطه از دسکتاپ، راست‌کلیک کرده و به منوی Start دسترسی داشته باشند. جدا از این نیز، زوبونتو برخلاف لوبونتو قابلیت‌های تنظیمی بیش‌تری دارد و برنامه‌های آماده تجاری مانند LibreOffice به‌شکل پیش‌فرض در این سیستمعامل در دسترس‌اند.
اوبونتو Mate
ساخت اوبونتو Mate، نسخه‌ای از سیستمعامل دسکتاپ لینوکس است که پس از تغییر دسکتاپ پیش‌فرض Ubuntu از Unity به GNOME توسعه یافت. تیم توسعه این سیستمعامل تصمیم گرفتند که نسخه‌ای جدید و منحصربه‌فرد را از گنوم توسعه دهند و اوبونتو را برپایه آن منتشر کنند اما طرفداران گنوم ۲ مخالف این اتفاق بودند و به‌همین خاطر، تیمی از توسعه‌دهنده‌ها اوبونتو Mate را ایجاد کردند.
اوبونتو استودیو (Ubuntu Studio)
تفاوت اصلی بین نسخههای مختلف Ubuntu، نوع دسکتاپ با نصب پیش‌فرض‌‌شان است. یکی از پیامدهای مورد نظر دسکتاپ پیش‌فرض، پیکربندی خاص برای استفاده از منابع سیستم در سریع‌ترین و سبک‌ترین زمان ممکن است. Ubuntu Sutdio از محیط دسکتاپ Xfce برای این کار استفاده می‌کند چراکه عملکرد بالایی دارد. این سیستمعامل، همان‌طور که از نامش پیدا است، بیشتر مناسب تصویربرداران و تدوین‌گران است و ابزارهای ویدیویی و صوتی از پیش نصب‌شده‌ای را در بطن خود دارد؛ ابزارهایی که پادکسترها، گرافیست‌ها و ویدئوگرافرها از آن استقبال خواهند کرد.
کدام اوبونتو را انتخاب کنیم؟
پاسخ به این سوال که بهتر است از کدام نسخه اوبونتو استفاده کنیم و آن را به عنوان سیستمعامل اصلی خود برگزینیم، اندکی سخت است چراکه هر کاربر نیازهای مختص به‌خودش را دارد و براساس آن نیاز باید سیستمعامل اصلی خود را انتخاب کند.
با این حال، پیشنهاد می‌کنیم از توزیعهای دسکتاپ‌محور اوبونتو مثل لوبونتو یا حتی اوبونتو گنوم استفاده کنید چراکه نه‌تنها محیط کاربری روان و جذابی را در اختیار شما قرار می‌دهند، بلکه به‌سبب پیکربندی و توسعه‌‌شان، سرعت و عملکرد بسیار خوبی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند و منابع کمی از سخت‌افزارِ سیستم شما را دربرمی‌گیرند.
دلایل استفاده از اوبونتو
در این بخش از مطلب، قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که کاربرد و دلیل استفاده از Ubuntu چیست؟ دلایل بسیار زیادی برای استفاده از این سیستمعامل وجود دارد و در ادامه به مهم‌ترین دلایل اشاره می‌کنیم:
•ساده است: برای کسانی که می خواهند به تازگی از لینوکس استفاده کنند سیستم عامل اوبونتو یک انتخاب عالی است به این دلیل که بسیار ساده تر از سایر توزیع ها می باشد.
• دسترسی به الیکیشن و برنامه های موردنیاز : محبوبترین برنامه های روی ویندوز و مک بر روی سیستم عامل اوبونتو لینوکس نیز قابل دسترسی هستند و می‌توانید از فروشگاه اوبونتو به راحتی به آنها دست پیدا کنید.
• این سیستمعامل، رایگان و منبع‌باز است: کدهای مشترک دارد، اشخاص مشترکی در توسعه آن مشغول‌اند، اصول توسعه مشترکی دارد و برای کاربران، هزینه‌ای ندارد.
• استفاده، آزمایش و نصب آن رایگان است: به سبب رابط کاربری خوب، شما می‌توانید درست مثل سیستم‌عامل‌های ویندوز و مک، از اوبونتو به‌سادگی استفاده کنید.
• Ubuntu زیبا و شیک است: محیط دسکتاپ این سیستمعامل برپایه گنوم طراحی شده و جلوه بصری خوبی را در اختیار کاربران قرار میدهد.
• پایدار و سریع است: اوبونتو در کم‌تر از یک دقیقه در کامپیوترها و رایانه‌های مدرن، راه‌اندازی و اجرا می‌شود.
• هیچ ویروس مهمی ندارد: اوبونتو در برابر ویروس‌های ویندوزی که به کامپیوترها آسیب می‌زند، مصون است. جدا از آن، می‌توانید با Blue Screen ویندوز خداحافظی کنید!
• به‌روز است: شرکت Canonical هر شش ماه یک بار، نسخه جدیدی از اوبونتو را منتشر می‌کند؛ به‌روزرسانی‌هایی که به شکل رایگان در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
• پشتیبانی خوبی دارد: شما می‌توانید تمام پشتیبانی‌ها و مشاوره‌های مورد نیاز را از انجمن جهانی FOSS و Canonical دریافت کنید.
• در بین تمامی توزیعهای مختلف لینوکس، اوبونتو بیش‌ترین پشتیبانی را به خود اختصاص میدهد.
مقایسه اوبونتو با سایر توزیعهای لینوکس
متمایزترین ویژگی اوبونتو نسبت به دیگر توزیعهای لینوکس، این است که در بخش نصب، اوبونتو بستهبندی های جداگانهای را برای محیط دسکتاپ و نسخه سرور در Command Line، ارائه میدهد. سایر توزیعها معمولاً همهمنظوره هستند و نصبکننده میتواند دسکتاپ مورد نظر را در زمان نصب، انتخاب کند.
البته، در هر توزیع، از جمله اوبونتو، کاربر میتواند هر دسکتاپ را پس از نصب اولیه نیز انتخاب کند، اما رویکرد اوبونتو در نصب سیستمعامل بهگونهای طراحی شده تا سادگی را برای کاربران به همراه داشته باشد.
این سیستمعامل همچنین یک مدل ارتقاء را به خود اختصاص میدهد که با اکثر توزیعهای دیگر، متفاوت است. نسخه پشتیبانی بلندمدت یا همان LTS، هر دو سال یک‌بار منتشر می‌شود، به مدت پنج سال پشتیبانی می‌شود و نسخههای موقت آن، هر شش ماه یک‌بار با پشتیبانی نه‌ماهه منتشر می‌شوند.
اکثر توزیعهای دیگر نسخههای جدید را در یک برنامه زمانی منتشر می‌کنند و به‌نوعی ، همه بسته‌ها به نسخه پایدار فعلی ارتقاء داده می‌شوند یا فقط نسخههای پشتیبانی طولانی‌مدتی دارند و به‌روزرسانی‌های جزئی‌ای را در فواصل زمانی مختلف در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
سخن پایانی
در این مطلب از ایران هاست تلاش کردیم تا نه‌تنها به این سوال پاسخ دهیم که اوبونتو چیست و چه کاربردی دارد؟، بلکه درباره معنی اوبونتو و نسخههای مختلف آن نیز صحبت کنیم و به شرح ویژگی‌های کلیدی آن بپردازیم.
