رادیو اینترنتی چیست؛ روش راه اندازی رادیو اینترنتی

با شروع عرصه ویدیو، دوران طلایی رادیو به انتهای عمر خود رسید. اما اینترنت دوران طلایی رادیو را احیا کرد. در دنیایی که توجه مردم آن مقسوم شده، تنها یک منبع صوتی است که می تواند در یک فرهنگ پریشان بدرخشد. گوش کردن به رادیو از طریق تلفن همراه هنگام رفت و آمد، تبدیل به یک عادت روزمره شده است، همین عامل باعث راه اندازی رادیو اینترنتی، یکی پس از دیگری شد. دستگاه های همراه باعث شده اند دسترسی به رادیو افزایش چشمگیری داشته باشد. این افزایش دسترسی باعث شده تا تعامل رادیو با مخاطبین آن افزایش یابد.

براساس Edison Research و تحقیقاتی که در آمریکا انجام شده، در بازه زمانی ماهیانه، ۴۵% از کاربران اینترنت به رادیو اینترنتی گوش می دهند. این تعداد مخاطبین یعنی ۱۲۰ میلیون شنونده. این آمار به نسبت سال ۲۰۱۲ رشد ۵% و از سال ۲۰۰۳ تاکنون چیزی حدود ۲۸% داشته است.

اگر شما شخصی هستید که همیشه دوست دارید ترتیب پخش آهنگ ها را در طول سفر انتخاب کنید و نمی خواهید بر روی حالت تصادفی (Shuffle) قرار گیرد، شما برای رادیو به دنیا آمده اید. شما لازم نیست اجازه دهید که زندگی روزمره شما سر راه آرزوهای پخش شما قرار گیرد. تا زمانیکه یک کامپیوتر خانگی با ارتباط اینترنت پرسرعت داشته باشید، شما همه پیش نیاز های راه اندازی یک ایستگاه رادیویی را خواهید داشت.

آیا شما هم فکر می کنید که ساخت رادیو اینترنتی کار افراد حرفه ای است؟! در این مطلب از ایران هاست ( ارائه دهنده‌ی خدمات خرید دامین .ir ) ، به زبانی ساده و به طور خلاصه به شما خواهیم گفت که چگونه می‌توان ساخت رادیو اینترنتی رایگان را انجام داد. پس، اگر دوست دارید که مراحل راه اندازی رادیو آنلاین را بدانید در ادامه با ما همراه شوید.

رادیو اینترنتی چیست؟

قبل از اینکه آموزش ساخت رادیو آنلاین رایگان را بیان کنیم، بهتر است که تعریف مختصری از مفهوم و چیستی رادیو اینترنتی داشته باشیم. رادیو اینترنتی یک سرویس صوتی است که فناوری آن بر پایه اینترنت می باشد. به همین دلیل از آن به عنوان “پخش وب” هم یاد می شود.

رادیو اینترنتی را به اسم رادیوی Streaming و رادیوی الکترونیکی webcasting نیز می شناسند. در مورد streaming در مقاله استریم چیست توضیح داده ایم.

در واقع، رادیو آنلاین برخلاف رادیوهای سنتی از امواج رادیویی استفاده نمیکند و به صورت زنده اجرا می‌شود. معمولاً، پس از ساخت رادیو اینترنتی می‌توان از طریق ارتباط با ایستگاه رادیویی سنتی و یا شبکه های Wi-Fi محتوای رادیو را در سراسر جهان منتشر کرد.

نحوه کار رادیو اینترنتی

رادیوهای اینترنتی با استفاده از رسانه های Streaming، سرویس مداوم صوتی بدون وقفه و یا بازپخشی را به شنوندگان ارایه می دهند. نحوه کار رادیو های اینترنتی با سرویس های podcasting کاملا متفاوت می باشد، زیرا این سرویس های امکان دانلود فایل های صوتی را به جای Stream  کردن آن ها به کاربران ارایه می دهند.

در حال حاضر بسیاری از رادیوهای اینترنتی با ایستگاهای سنتی رادیو همکاری می نمایند و برنامه های مشترکی را به پخش می رسانند. سرویس های رادیویی که تنها به طور اینترنتی ارایه می گردند معمولا به طور مستقل و جدا از ایستگاهای رادیویی کار می کنند.

تکنولوژی مورد استفاده در راه اندازی رادیو اینترنتی 

فناوری streaming جهت توزیع اطلاعات و داده های رادیو اینترنتی استفاده می گردد. فرمت های مورد استفاده در Streaming فایل های صوتی عبارتند از:

• MP3
• Ogg Vorbis
• Windows Media Audio
• RealAudio
• HE-ACC

داده های صوتی به طور مداوم و پشت سر هم در سطح شبکه محلی و یا اینترنت از طریق بسته های نوع  TCP و یا UDP ارسال شده و یک یا دو ثانیه بعد در ماشین کاربر دریافت و پخش می شوند. تاخیر زمانی بین ارسال بسته تا دریافت آن، اصطلاحا Lag نامیده می شود که در سرورها با تنظیمات و شرایط مختلف متفاوت می باشد.

لوازم مورد نیاز برای ساخت رادیو اینترنتی

به طور کلی، برای ساخت رادیو اینترنتی به امکانات پیشرفته و زیادی نیاز ندارید. لوازم ضروری برای راه اندازی رادیو اینترنتی عبارت است از: رایانه، خط اینترنت، محتوا. برای پخش برنامه های ورزشی، موسیقی، گفتگو و… به یک میکروفون و همینطور نرم افزار ضبط و پخش نیاز خواهید داشت. برخی از نرم افزارهایی که میتوانند در این زمینه مفید باشند عبارتند از: vlc، winamp،windows media player و…. برای ساخت رادیو اینترنتی همانند راه اندازی وب سایت، نیاز به یک سرویس میزبانی اینترنتی دارید. در واقع، از این سرویس میزبانی برای آپلود و یا پخش محتوای رادیو استفاده می‌شود. برای تأمین این میزبانی، می توانید از مشاوره های رایگان و خدمات مجموعه “ایران هاست” به نشانی iranhost.com بهره مند شوید.

توصیه های مهم برای راه اندازی رادیو آنلاین و توسعه آن

قبل از اینکه شروع به راه اندازی و ساخت رادیو اینترنتی کنید، لازم است که یکسری نکات مهم را رعایت کنید. به عبارتی، سوالاتی را مطرح کنید و به آنها پاسخ دهید. با تعیین این موارد، می توانید گام بسیار مهمی را در جهت پیشرفت کانال رادیویی خودتان بردارید. برخی از این موارد کلیدی به صورت زیر فهرست می شوند:

• موضوع کانال: در گام اول، بایستی مشخص کنید کانال شما در چه زمینه و موضوعی قصد فعالیت دارد. شاید بتوان گفت که این مرحله یکی از مهمترین مراحل تاثیرگذار در مسیر ساخت رادیو اینترنتی و محبوبیت آن است. در واقع، موضوع کانال شما مشخص کننده نوع محتوای آن می‌باشد. اگر به دنبال جذب مخاطب بیشتر و محبوبیت در بین آنها هستید، به سمت موضوعاتی بروید که علاقه‌مندان بیشتری داشته باشد. مثلا، اگر فقط موسیقی پخش می کنید تعیین نمایید که چه نوع موسیقی را بیشتر پوشش خواهید داد.
• انتخاب نام کانال: به طور کلی نام ایستگاه رادیویی همانند برند شما می باشد. سعی کنید برای انتخاب نام، این نکته را در نظر داشته باشید که مخاطبان شما چه کسانی هستند. همچنین بهتر است که از نام کانال های دیگر استفاده نکنید تا با مشکل قانونی مواجه نشوید. طبیعتاً، نامی که ساده باشد و بتواند پیامی از نوع فعالیت شما ارسال کند، مناسبتر خواهد بود.
• قوانین کپی رایت و حقوق چاپ: این مورد در بسیاری از کشورها دارای اهمیت است. مثلاً اگر ساخت رادیو اینترنتی شما با موضوع و فعالیت گفتگو باشد، زیاد درگیر قوانین کپی رایت نخواهید بود. ولی اگر موسیقی منتشر می کنید، به این نکته توجه نمایید و مجوز لازم را داشته باشید. نکته مهم برای پیشرفت کانال اینکه حتی اگر در کشور شما قانون کپی رایت هم وجود ندارد، باز هم سعی کنید که محتوای اصیل تولید کنید.
• تامین تجهیزات مورد نیاز: همانطور که گفته شد برای ساخت رادیو اینترنتی تجهیزات و لوازم زیادی مورد نیاز نیست. با این حال، اگر قصد دارید که حرفه ای تر عمل کنید برای کارتان هزینه نمایید. مثلاً اتاقی کوچک را برای محل ضبط و پخش قرار دهید یا از میز میکس برای کنترل چندین کانال ورودی بهره بگیرید. قطعاً، شما هم میدانید کیفیت صدا در پخش رادیویی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. پس، میتوانید از میکروفون و تجهیزات مناسب برای حذف کردن نویز و ثبت صدای مطلوب استفاده نمایید.

سریعترین روش راه اندازی رادیو اینترنتی

یک راه سریع و میانبر پخش موسیقی برای دوستان خود، تهیه یک کابل AUX با اندازه ۳.۵mm از نوع RCA و اتصال یک سر آن به میکروفن و سر دیگر به یک هدفون و سپس آغاز یک نشست Skype یا ثبت نام برای اکانت رایگان در وب سایت های ارائه دهنده سرویس پخش زنده (Justin.tv یا Ustream.tv) است.

کامپیوتر شما خروجی صدا را (از طریق هدفون) به ورودی صدا (از طریق میکروفن) تغذیه می کند و آنرا به هرکسی که در حال گوش کردن است ارسال می کند. تمام کاری که باید انجام دهید این است که پخش کننده MP3 مورد نظر خود را باز نموده و سپس شما آماده شروع هستید.

وب سایت Justin.tv تجهیزات مورد نیاز: همانطور که گفته شد برای ساخت رادیو اینترنتی تجهیزات و لوازم زیادی مورد نیاز نیست. با این حال، اگر قصد دارید که حرفه ای تر عمل کنید برای کارتان هزینه نمایید. مثلاً اتاقی کوچک را برای محل ضبط و پخش قرار دهید یا از میز میکس برای کنترل چندین کانال ورودی بهره بگیرید. قطعاً، شما هم میدانید کیفیت صدا در پخش رادیویی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. پس، میتوانید از میکروفون و تجهیزات مناسب برای حذف کردن نویز و ثبت صدای مطلوب استفاده نمایید. لیست پخش های Youtube را نیز پشتیبانی می کند، بنابراین شنوندگان شما می توانند حتی پس از قطع ارتباط به وسیله شما، همچنان باقی بمانند. قابل ذکر است اگر شما بخواهید به مخاطبین رادیوی خود تجربه منحصر به فردی ارائه دهید، می بایست بیشتر از این ها فعالیت نمایید.

گام های زیر را انجام دهید و همانند ایستگاه های رادیویی بزرگ، یک ایستگاه رادیویی خواهید داشت که می تواند از سرور های Icecast یا Shoutcast  برای پخش استفاده کند.

گام های نخست راه اندازی رادیو اینترنتی

برای آنکه بتوانید یک ایستگاه رادیویی بصورت اینترنتی راه اندازی کنید، ۴ گام اصلی وجود دارد که در ادامه مقاله به آن خواهیم پرداخت

گام اول: تجهیزات خود را آماده کنید

شما تجهیزات صوتی خاصی برای انجام این پروژه نیاز ندارید به جز یک میکروفن. اگر تصمیم دارید در حین پخش صحبتی نمایید (مانند معرفی آهنگ، مصاحبه یا هرچیز دیگری). چیزی که نیاز دارید چند نرم افزار مختلف می باشد:

• نرم افزار پخش فایل های صوتی شما
• نرم افزار تبدیل فایل های صوتی به فایل های قابل پخش آنلاین
• سرور (برای راه اندازی رادیو اینترنتی پیشنهاد می‌شود از سرور ابری ایران هاست استفاده نمایید تا ضمن سرعت بالا از پایداری مطلوبی برخوردار باشید.)

شما گزینه های متنوعی برای انتخاب در دسته بندی های بالا دارید، و هر نرم افزار نکات مثبت خود را دارد. در این مقاله ما از نرم افزار Winamp  برای بخش موسیقی، Edcast  (یک پلاگین Winamp) برای تبدیل آن به پخش انلاین و Icecast2  برای ارائه آن در سطح جهانی استفاده کرده ایم. ترکیب Edcast و Icecast2 به طرز عجیبی برای تنظیم سرور های رادیو و فرمت های مختلف صوتی ساده می باشد.

همچنین اگر می خواهید پخش خود را با فرمت MP3 انجام دهید (که با نسخه های پخش موسیقی قدیمی بیشتر همخوانی دارد) شما نیاز دارید که یک .DLL خاص (lame_enc.dll) هم دانلود نمایید: نسخه زیپ شده را آنرا دانلود نموده و از زیپ خارج نمایید و lame_enc.dll را در شاخه اصلی Winamp قرار دهید (معمولا در مسیر C:/Program Files/Winamp قرار دارد).

گام دوم: سرور خود را راه اندازی کنید

قبل از این که شروع به پخش نمایید، شما می بایست تعداد مخاطبین خود را تعیین کنید. ظرفیت شما برای پخش زنده موسیقی به سرعت آپلود اینترنت شما بستگی دارد. در سرعت های آپلود بالاتر شما این امکان را دارید که به شنونده های بیشتر و با کیفیت بالاتر سرویس ارائه دهید.

از آنجاییکه هردو سرعت ارتباط و کیفیت دیجیتالی صدا بر اساس کیلوبیت بر ثانیه (kbps) اندازه گیری می شود -– نه به کیلو بایت (KBps) –- شما می توانید به سادگی میزان پهنای باند مورد نیاز خود را با استفاده از فرمول زیر محاسبه نمایید:

شنونده ها در لحظه X بیتریت صدا = پهنای باند مورد نیاز

اگر شما ایستگاه را در کامپیوتر شخصی خود می خواهید میزبانی کنید (با استفاده از اینترنت پرسرعت خانگی) سرعت آپلود بالایی نخواهید داشت. با سرعت میانگین ۵۰۰ kbps (حدود ۵۰ KBps) با کیفیت صدای ۱۹۲ kbps در بهترین شرایط تنها می توان دو شنونده را پشتیبانی کرد و همچنین از اینترنت دیگر نمی توان استفاده دیگری نمود.

این امکان وجود دارد که کیفیت صدا را کاهش داد، مثلا ۹۶ kbps، اما کیفیت صدای پخش آنلاین به میزان قابل توجهی افت خواهد داشت. شاید برای یک رادیوی مناظره ای مناسب باشد اما برای موسیقی خیر؛ در این کیفیت به نظر خواهد رسید که انگار موسیقی از گوشی تلفن به گوش می رسد.

خوشبختانه، سرور پخش کننده صدا نیازی ندارد که حتما در کامپیوتر تولید کننده صدا باشد. شما می توانید از کامپیوتر شخصی خود با استفاده از نرم افزار Winamp برای بخش موسیقی استفاده کنید و از Edcast به عنوان منبع تولید استفاده کرده و سپس صدا را از طریق اینترنت به یک سرور اختصاصی رادیویی که به یک پهنای باند قوی مجهز شده ارسال کنید. اگر به این روش اقدام کنید، ارتباط اینترنت سیستم شما تنها کافیست به اندازه ای قوی باشد که یک ارتباط پایدار با سرور رادیو ایجاد نموده و صدا را به سرور انتقال دهد.

تنظیمات سرور Shoutcast

شما می توانید سرور های رادیویی را اجاره نمایید، نرخ آن نیز از حدود ماهیانه ۶ دلار شروع می شود و بر اساس ترافیک رادیوی شما افزایش خواهد یافت. اما سرور های Shoutcast رایگانی نیز وجود دارند که به پیام های بازرگانی جهت پرداخت هزینه ها بسنده می کنند. یکی از این سرور ها FreeStreamHosting.org است.

پیشنهاد من تهیه یک سرور اختصاصی جهت راه اندازی ایستگاه رادیویی است. زیرا هزینه آن بسیار کمتر از سرویس های فعلی با شرایط موجود می باشد. همچنین تنظیم این سرویس ها اندکی ساده تر است.به شما پیشنهاد می کنیم مقاله ی ما درباره ی سرور اختصاصی چیست را برای اطلاعات بیشتر در این حوزه مطالعه نمایید.

تنظیمات Icecast2

اگر شما قصد تهیه یک سرور پخش زنده اختصاصی را دارید، حتما دقت نمایید IP، URL، پورت صحیح، رمز عبور پخش آنلاین و نوع سرور (از نوع Shoutcast یا Icecast2) و همچنین حداکثر میزان بیتریت در نظر گرفته شده را بدانید.

اگر می خواهید سرور مختص به خود را داشته باشید در ابتدا Icecast2 را دانلود و نصب نمایید. سپس این برنامه را باز نموده و گزینه Edit Configuration را از منوی Configuration انتخاب کنید. این کار باعث باز شدن یک Text document با نام icecast.xml می شود. در این فایل تغییراتی را می بایست اعمال نمایید که ترتیب آن از بالا به پایین به شرح ذیل می باشد:

برای تگ “sources” تعداد حداکثر شنونده های همزمان را تعیین نماید.

برای تگ “Source-password” رمز عبوری که می خواهید برای نرم افزار پخش کننده صدای خود (Edcast) استفاده کنید را وارد نمایید.

تگ های “relay-password” و “admin-password” در این راهنما زیاد مهم نیستند اما می توانید آنها را به هر مقداری که می خواهید تغییر دهید.

برای تگ “hostname” آدرس IP خود وارد نمایید. اگر می خواهید که پخش شما فقط در شبکه داخلی انجام شود آدرس IP شبکه داخلی خود را وارد نمایید در غیر این صورت می توانید IP خارجی خود را با استفاده از وب سایت WhatsMyIP.net بدست آورید.

تگ “port” به پورتی اشاره می کند که شما می خواهید از آن برای پخش موسیقی خود استفاده کنید. در این راهنما از پورت پیش فرض ۸۰۰۰ استفاده شده است. فقط به خاطر داشته باشید می بایست حتما این پورت را در فایروال سرور خود باز نمایید.

فایل icecast.xml را ذخیره کنید (در مسیر اصلی پوشه icecast2 که معمولا مسیر C:/Program Files/icecast2 می باشد) و سپس بر روی گزینه Start Server در پنجره اصلی Icecast2 کلیک نمایید.

گام سوم: تنظیم نرم افزار منبع

حالا که سرور پخش شما آماده است، باید یک چیزی برای پخش به آن بدهید. اینجاست که Edcast وارد کارزار می شود. پلاگین Edcast را برای Winamp دریافت کنید. به بخش Options => Preferences => Plug-ins => DSP/Effect رفته و سپس گزینه  edcast DSP v3 [dsp_edcast.dll] را انتخاب کنید و گزینه Configure active plugin را انتخاب نمایید.

اینجا می توانید تعیین کنید تا Edcast یا از میکروفن شما و یا از لیست پخش Winamp استفاده کند. فقط بر روی تصویر میکروفن کلیک نموده تا آنرا فعال و یا غیرفعال نمایید. هنگامیکه میکروفن غیرفعال باشد Edcast از لیست پخش Winamp برای ورودی صدا استفاده می کند.

در ادامه بر روی Add Encoder کلیک نموده و یک ورودی جدید (Vorbis: Quality 0/Stereo/44100) در جعبه زیر آن اضافه نمایید و سپس بر روی ورودی جدید دوبار کلیک نموده و آنرا تنظیم کنید. در اینجا می بایست تنظیمات مربوط به سرور خود را وارد نمایید – اطیمنان حاصل نمایید که نوع سرور شما پروتکل صحیح را استفاده کند (Shoutcast یا Icecast2 بر اساس سروری که در گام دوم انتخاب نمودین)، IP سرور خود را در the Server IP وارد نمایید (اگر سرور Icecast شما با سیستم پخش یکی است این عبارت همان IP شما می شود.) و پورت و رمز عبور مربوطه را نیز در محل های دیگر وارد نمایید.

رابط نرم افزاری Edcast

شما همچنین در اینجا نیاز خواهید داشت که نوع Encoder مورد استفاده خود را نیز انتخاب کنید: ACC و MP3 معمولا سازگارترین ها هستند. AAC+ برای نرم افزار های صدا با بیتریت پایین بهینه سازی شده اند اما بعضی وقت ها از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند. Ogg Vorbis کیفیت مطلوب بالایی دارد در حالیکه بیتریت آن پایین است اما بعضی از پخش کننده های موسیقی مانند iTunes به صورت پیش فرض آنرا پشتیبانی نمی کنند.

اگر شما از Icecast2 استفاده می کنید می بایست به ورودی “mountpoint” در تب Basic Settings توجه داشته باشید. در اینجا شما نیاز خواهید داشت که یک مسیر مشخص کنید. این نام در Ogg Vorbis با آدرس /whatever.ogg و در ACC با آدرس /whatever.aac شناخته خواهند شد. در نهایت نیز این آدرس در انتهای URL ایستگاه رادیویی شما ظاهر خواهد شد. همانند آدرس http://xxx.xxx.xxx.xxx:8000/whatever.acc

تصویر تنظیمات Edcast

هنگامیکه با نحوه کارکرد ایستگاه رادیویی خود راضی بودین می توانید بر روی تب YP Settings کلیک نمایید تا تنظیمات اطلاعات عمومی را تعریف نمایید (Station name، URL، genre و غیره) اما فعلا لازم نیست در آن تغییری اعمال نمایید.

گام چهارم: شروع به کار کنید

Icecast2 (یا سرور اختصاصی رادیوی شما) آماده است، Edcast تنظیم شده، Winamp آماده است. پس بر روی Connect در Edcast کلیک نمایید تا Edcast به سرور رادیو شما متصل شود.

اگر از سرور رادیوی شما اجاره ای می باشد یک URL خواهید داشت (آدرسی مثل http://s3.myradiostream.com/xxx.html) اما اگر از Icecast2 استفاده می کنید URL شما همانند عبارت زیر خواهد شد:

(Http ://(youripaddress):(port)/(mountpoint

برای ساخت رادیو اینترنتی اگر آدرس IP شما ۱۹۲.۱۶۸.۰.۱ و پورت شما ۸۰۰۰ و mountpoint نیز /stream.ogg باشد، شنونده های شما می توانند با استفاده از آدرس زیر به ایستگاه رادیویی شما متصل شوند.

http://192.168.0.1:8000/stream.ogg

متصل کردن URL به آدرس IP شما ممکن است دشوار باشد – مخصوصا وقتی که شما IP ثابت نداشته باشید – چون شنوده های شما می بایست با تغییر IP شما همگام باشند. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی می توانید دامنه مختص به خود را ثبت کنید اما اگر می خواهید هزینه ای نکنید می توانید یک اکانت رایگان در DynDNS.com domain name ثبت نام نمایید.

کسب درآمد از ساخت رادیو اینترنتی

اکنون اگر به نکات بالا توجه کرده اید، زمان آن است که از زحمات خودتان نتیجه گرفته و به کسب درآمد از ساخت رادیو اینترنتی بپردازید. بله، درست است. شما می توانید پس از اینکه بر تعداد مخاطبان افزوده شد، در ازای انتشار تبلیغات، درآمد کسب کنید. در پایان، امیدواریم که در این مسیر موفق باشید و صدای شما رساتر از قبل به گوش جهانیان برسد.

سوالات متداول