در فضای کسب‌وکار و تبلیغات، دانستن برخی از مفاهیم ضروری است و در عین حال به شما کمک زیادی می‌رساند. مفاهیمی مانند بودجه‌بندی یا نرخ بازگشت سرمایه از جمله مفاهیمی هستند که شما نیاز دارید برای دوام آوردن کسب‌وکار خود و تحقق اهداف آن، به‌صورت بهینه آن‌ها را به کار بگیرید.
به همین دلیل، در این مقاله قصد داریم تا مفهوم نرخ بازگشت سرمایه، نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، مزایا، معایب و کاربرد آن می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
ROI چیست؟
ROI مخفف Return on investment و به معنای نرخ بازگشت سرمایه است. توجه داشته باشید که نرخ بازگشت سرمایه یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که کسب‌وکار با استفاده از آن در معرض رشد قرار می‌گیرد و به همین دلیل، شما نیاز دارید تا همواره این نرخ را بهینه‌سازی کنید.
به طور کلی، همانطور که از نام این مفهوم پیداست، به نسبت سود بدست آمده به هزینه‌ای که برای تبلیغات شده است، نرخ بازگشت سرمایه می‌گویند. توجه داشته باشید که نرخ بازگشت سرمایه می‌تواند منفی یا مثبت باشد.
به عبارت دیگر، اگر هزینه‌های شما در یک کمپین تبلیغاتی بیشتر از سودی باشد با آن کمپین بدست آورده‌اید، نرخ بازگشت سرمایه شما منفی است. در مقابل، اگر سود شما از یک کمپین تبلیغاتی، بیشتر از هزینه‌ای باشد که برای آن انجام داده‌اید، نرخ بازگشت سرمایه شما مثبت است.
بدیهی است که برای دوام آوردن و عدم شکست یک کسب‌وکار، نرخ بازگشت سرمایه مثبت نیاز است. از همین جهت بسیاری از کارشناسانی که در حوزه تبلیغات و بازاریابی فعالیت می‌کنند از جمله کارشناسان ایران هاست ( ارائه دهنده سرور مجازی کانادا )، نرخ بازگشت سرمایه را مهم‌ترین معیار برای سنجش موفقیت کسب‌وکار می‌دانند.
نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه
نرخ بازگشت سرمایه یا ROI زمانی محاسبه می‌شود که شما برای تبلیغات هزینه و آن را اجرا کرده‌اید. همانطور که تا به الان می‌توانید حدس بزنید، شما می‌توانید نرخ بازگشت سرمایه را با تقسیم تفاضل کل هزینه و درآمد با کل مبلغ سرمایه‌گذاری محاسبه کنید. برای درک بهترِ این موضوع، در بخش زیر فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه بیان شده است:
نرخ بازگشت سرمایه = (کل هزینه – کل درآمد) / کل سرمایه گذاری
همچنین برای مشاهده نرخ بازگشت سرمایه خود به‌صورت درصد، نتیجه به‌دست‌آمده از فرمول بالا را در عدد ۱۰۰ ضرب کنید.
توجه داشته باشید که پس از پیش بردن این فرمول، نتیجه حاصل یا مثبت می‌شود یا منفی. لازم به ذکر است که اگر نرخ بازگشت سرمایه شما منفی بود، به این معنا است که عملکرد چندان خوبی نداشتید و نیاز دارید تا عملکرد خود را بهینه‌سازی کنید.
در مقابل، اگر نرخ بازگشت سرمایه شما مثبت بود، به این معنا است که شما عملکرد خوبی را به ثبت رسانده‌اید. البته نرخ بازگشت سرمایه چه مثبت باشد و چه منفی قابل بهبود است و شما در پرفورمنس مارکتینگ ( اگر نمی دانید پرفورمنس مارکتینگ چیست در مقالات دیگر ما آن را بخوانید) یا به صورت کلی دیجیتال مارکتینگ نیاز دارید تا این شاخص را همواره بهبود ببخشید و سود زیادی را نصیب کسب‌وکار خود کنید.
مثالی از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه
شاید بهتر باشد تا برای درک بهترِ مفهوم نرخ بازگشت سرمایه، با یک مثال این موضوع را بیان کنیم. تصور کنید که یک فروشگاه لباس فروشی دارید و پیراهن‌های مردانه شما از فروش کمی برخوردار هستند. در اینجا تصمیمم می‌گیرید که برای فروش این پیراهن‌ها، ۲ میلیون تومان را صرف هزینه تبلیغات کنید.
حال فرض می‌شود که شما به ازای دو میلیون تومان هزینه برای تبلیغات، دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود کسب کرده‌اید. در این صورت نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه شما به این صورت است:
۰.۲۵ = ۲،۰۰۰،۰۰۰ / (۲،۰۰۰،۰۰۰ – ۲،۵۰۰،۰۰۰)
همچنین، همانطور که گفته شد، برای مشاهده این عدد به‌صورت درصد تنها کافی است تا آن را در عدد صد ضرب کنید و در این صورت نرخ بازگشت سرمایه شما ۲۵ درصد است. به عبارت دیگر، شما توانسته‌اید تا با سرمایه‌گذاری و تبلیغاتی که برای فروش پیراهن‌های خود کرده‌اید، ۲۵ درصد روی سرمایه خود سود کنید.
حال فرض کنید که در ازای سرمایه‌گذاری روی تبلیغات به مبلغ دو میلیون تومان، توانسته‌اید تا ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان فروش داشته باشید. در این صورت، نرخ بازگشت سرمایه شما به‌صورت زیر است:
۰.۱- = ۲،۰۰۰،۰۰۰ / (۲،۰۰۰،۰۰۰ – ۱،۸۰۰،۰۰۰)
همانطور که مشاهده می‌کنید، در اینجا نرخ بازگشت سرمایه شما منفی شده است و اگر این عدد را در صد ضرب کنیم، معادل منفی ۱۰ درصد می‌شود. به عبارت دیگر، شما در این سرمایه‌گذاری ۱۰ درصد ضرر کرده‌اید و نیاز دارید تا عملکرد خود را در کمپین‌های بعدی بهبود ببخشید.
Roi چه کاربردی دارد؟
شاید در اینجا، این سوال برای شما ایجاد شود که نرخ بازگشت سرمایه یا roi چه کاربردی دارد و در چه بخش‌‌هایی از فعالیت ما اهمیت پیدا می‌کند؟ در این بخش به کاربرد نرخ بازگشت سرمایه اشاره خواهیم کرد.
شاید بتوان گفت که بهترین زمان استفاده و محاسبه نرخ بازگشت سرمایه وقتی است که شما یک کمپین تبلیغاتی اجرا کرده و سرمایه‌گذاری برای کسب‌وکار خود انجام می‌دهید. اگر نمی دانید کمپین تبلیغاتی چیست در مقالات دیگر به شرح کامل این موضوع پرداخته ایم.
در این حالت، اگر بخواهید بررسی کنید که در این کمپین تبلیغاتی یا سرمایه‌گذاری که برای کسب‌وکار خود کرده‌اید، چه مقداری سود یا ضرر را متحمل شدید، نرخ بازگشت سرمایه به کمک شما می‌آید و با محاسبه آن می‌توانید به این آمار دست پیدا کنید.
همچنین اگر شما همواره نرخ بازگشت سرمایه خود را محاسبه کنید، می‌توانید چشم‌انداز بهتری از بودجه خود داشته باشید و بتوانید بهتر نسب به مدیریت بودجه خود در آینده تصمیم‌گیری کنید.
علاوه بر این، اگر بخواهید محصول جدیدی را روانه بازار کنید، می‌توانید با استفاده از نرخ بازگشت سرمایه خود، میزان سوددهی آن محصول را ارزیابی و پیش‌بینی کنید و دید خوبی نسبت به درآمد خود در آینده داشته باشید.
مزایا و معایب ROI
باید گفت شاخص‌های کلیدی عملکرد مانند ROI، مزایا و معایب مختص به خود را دارند؛ لذا اگر شما می‌خواهید از شاخص‌‌هایی مانند نرخ بازگشت سرمایه به‌صورت بهینه استفاده کنید، نیاز دارید تا با مزایا و معایب آن آشنا باشید. در این بخش به برخی از اصلی‌ترین مزایا و معایب استفاده از شاخص نرخ بازگشت سرمایه اشاره خواهیم کرد.
اگر بخواهیم مزایای استفاده از نرخ بازگشت سرمایه در کسب‌وکار را به‌صورت مختصر برای شما بیان کنیم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- امکان بررسی میزان ارزش و طول عمر مشتری در بازه‌های زمانی طولانی
- امکان تصمیم‌گیری بهتر درباره ارائه محصولات جدید به بازار و پیش‌بینی سودآوری
- بررسی میزان مناسب بودن برنامه برنامه‌های بازاریابی و مدل‌های طراحی کمپین تبلیغاتی در طول زمان و بهینه‌سازی آن‌ها
- ارزیابی و بررسی عملکرد تیم بازاریابی و تبلیغات
همچنین می‌توان درباره معایب استفاده از نرخ بازگشت سرمایه نیز، به موارد زیر اشاره کرد:
- گاهی یک اشتباه در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه می‌تواند مدیران را گمراه کند و باعث بروز اشتباهاتی در سرمایه‌گذاری‌های بعدی شود.
- در برخی موارد، نرخ بازگشت سرمایه به شما کمکی در جهت تعیین میزان اثرگذاری یک طرح تبلیغاتی نمی‌کند و شما نمی‌کند و نیاز دارید تا به ابزارهای دیگر در جهت ارزیابی این موضوع مراجعه کنید.
- با محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، نمی‌توانید منابعی که کاربران را تبدیل به مشتری کرده‌اند مشاهده کنید و این شاخص تنها یک دید کلی از سود و ضرر به شما می‌دهد.
راهکارهای بهبود نرخ بازگشت سرمایه
به طور کلی، راهکارهای زیادی وجود دارد که می‌توانیم با استفاده از آن، نرخ بازگشت سرمایه خود را بهبود ببخشیم. همچنین باید این موضوع را عنوان کرد که بهبود نرخ بازگشت سرمایه در کسب‌وکار، یکی از اصلی‌ترین اقداماتی است که ما باید برای رشد و دوام کسب‌وکار خود، همواره آن را به کار بگیریم. در این بخش به برخی از اصلی‌ترین راهکارهای بهبود نرخ بازگشت سرمایه اشاره خواهیم کرد.
بیشتر بخوانید: تبدیل ویس به متن
— کاهش هزینه
شاید بتوان گفت که کاهش هزینه‌ها در یک کسب‌وکار، یک هنر محسوب می‌شود و یکی از اصلی‌ترین اقدامات برای بهبود نرخ بازگشت سرمایه است. اگر شما بتوانید هزینه‌های بیهوده و اضافی را در کسب‌وکار خود کاهش داده و برخی از آن‌ها را حذف کنید، احتمال اینکه نرخ بازگشت سرمایه شما بهبود پیدا کند بسیار بالا می‌رود.
— بهینه‌سازی کمپین‌های تبلیغاتی
امروزه ابزارهای زیادی وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آن‌ها، میزان درآمد و نرخ تبدیل خود را ارزیابی کنید و شما نیاز دارید تا از این موضوع در جهت بهینه‌سازی نرخ بازگشت سرمایه خود نیز استفاده کنید. می‌پرسید چگونه؟ در ادامه با ما همراه باشید.
به طور کلی، شما می‌توانید با استفاده از ابزارهایی مانند آنالیتیکس، یک لیست کلی از نرخ تبدیل و درآمد خود از یک کمپین تبلیغاتی را مشاهده کنید. موضوع اینجا است که برخی از منابع تبلیغاتی در هر کمپین تبلیغاتی برای شما درآمد بالا یا نرخ تبدیلی ایجاد نمی‌کنند و برخی برعکس.
کاری که شما باید انجام دهید این است که منابعی که برای شما درآمد خاصی در تبلیغات ایجاد نمی‌کنند را حذف کرده و در کمپین‌های تبلیغاتی بعدی، بیشتر بودجه خود را به منابعی اختصاص دهید که برای شما در گذشته درآمد خوبی را ایجاد کرده‌اند.
سخن آخر
در این مقاله با بررسی مفهوم نرخ بازگشت سرمایه یا ROI، نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، کاربردها و مزایای آن همراه شما بودیم.
همانطور که در بخشهای قبلی نیز به این موضوع اشاره شد، اگر شما در حوزه‌‌هایی مانند تبلیغات، بازاریابی، حسابداری فعالیت می‌کنید یا کسب‌وکار شخصی خود را دارید، مفاهیمی مانند نرخ بازگشت سرمایه از جمله مفاهیم بسیار مهمی هستند که شما برای رسیدن به موفقیت در حوزه فعالیت خود به دانستن و بهینه‌سازی آن نیاز دارید.
لذا پیشنهاد می‌شود تا برای موفقیتِ هرچه بیشتر، بیشتر درباره این مفاهیم مطالعه کنید و در تلاش باشید تا همواره این شاخص‌ها را در کسب‌وکار خود بهبود ببخشید.