آشنایی با انواع پروتکل‌های شبکه سازی

برای برقراری ارتباط بین دستگاه های شبکه به یک سری قوانین و استانداردها نیاز است که به آنها پروتکل می گوییم. در این مقاله در مورد انواع پروتکل های شبکه سازی توضیح می دهیم و آن ها را معرفی می کنیم.

پروتکل شبکه چیست؟

پروتکل را می توان زبان برقراری ارتباط بین کامپیوترها دانست. پروتکل در شبکه در واقع قوانینی است که برای پردازش داده رعایت می شود.

مهمترین پروتکل‌های شبکه سازی

این پروتکل ها عبارتند از:

• NET BEUI (NET BIOS)
• IPX/SPX
• TCP/IP

tcp ip چیست؟

پروتکل TCP/IP V4 پروتکلی است که از سوی شرکت مایکروسافت برای ارتباط بین کامپیوتر ها در بستر اینترنت ایجاد گردید. این پروتکل رابطه تعاملی بسیار خوبی با سرویس های نام دامنه ویندوزی همانند DNS داشته و می تواند با سایر پروتکل های امنیتی ارتباط خوبی برقرار نماید.

به عنوان مثال می توان ارتباط این پروتکل را با پروتکل امنیتی IPSEC بررسی نمود که شرایطی را فراهم می آورد که بسته های رد و بدل شده در این نوع ارتباط رمزنگاری شده و با امنیت بسیار بالایی انتقال یابند. این پروتکل صرفا در دنیای اینترنت مورد استفاده قرار نمی گیرد بلکه در شبکه های داخلی برای پیاده سازی های مبتنی برلوکال نیز بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

لایه های پروتکل tcp/ip 

• Network Interface Layer
• Internet Layer
• Transport Layer
• Application Layer

هرکدام از این لایه ها وظایف مهمی دارند.

در ادامه به بررسی دو پروتکل NETBIOS  و IPX/SPX می پردازیم

net bios چیست؟

رابط کاربری توسعه یافته سیستم ورودی/خروجی اساسی شبکه , پروتکل انتقالی است که توسط شرکت IBM طراحی و ساخته شده است اما شرکت مایکروسافت ان را به منظور استفاده در نسخه های اولیه ویندوز DOS اخذ کرد. با توجه به مسیر ناپذیر بودن پروتکل NET BEUI این پروتکل در شبکه های کوچک متداول بود.

پروتکل مسیر ناپذیر پروتکلی است که داده ها را ارسال می نماید ولی داده های مذبور نمی تواند از یک مسیریاب عبور کند تا خود را به شبکه های دیگر برساند. لذا ارتباطات فقط به شبکه های داخلی محدود می شود و به سبب مسیر ناپذیر بودن NET BEUI کاربرد آن در شبکه های امروزی به طور چشم گیری محدود شده است.

مزایا و معایب net bios چیست؟

• کاربرد در شبکه های کوچک
• قابلیت مسیریابی ندارد
• BROADCAST ترافیک در این پروتکل زیاد است
• پیکربندی بسیار ساده و بدون دردسری دارد

امروزه این پروتکل تقریبا منسوخ شده است و در میان محصولات مایکروسافت نیز از XP به بعد به صورت مستقیم در لیست ها دیده نمی شود. هرچند امروزه اکثر نرم افزار ها سرویس های شبکه ای خود را روی پروتکل TCP/IP عرضه می کنند اما با این حال برخی از برنامه های قدیمی تر هنوز بر اساس پروتکل NETBIOS کار می کنند.

برای اینگونه برنامه ها مایکروسافت سرویسی را در سیستم های عامل ویندوزی خود پیش بینی کرد که حکم یک واسط و مبدل را داراست. یعنی سرویس های NETBIOS را روی بستر TCP/IP ارایه می دهد و در نتیجه برای APPLICATION های محیط NETBIOS شبیه سازی می شود. این سرویس مشهور به NETBT می باشد و به طور معمول در کلیه ویندوز ها فعال است.

ipx چیست؟

پروتکل IPX/SPX به وسیله شرکت XEROX طراحی شد و بعدا به وسیله شرکت NOVELL تکمیل و مورد استفاده عملی قرار گرفت. لذا اکثرا به محض آنکه نام پروتکل را می شنوند، یاد NOVELL می افتند.

این پروتکل هیچکدام از نقاط ضعف پروتکل NETBIOS را نداشته و بسیار قدرتمند تر می باشداما قابلیت های TCP/IP باعث شده است که از این پروتکل کمتر استفاده شود

پروتکل IPX پروتکلی که وظیفه برقراری ارتباط سریع اما CONNECTIONLESS را برعهده دارد یعنی زمانیکه اتصال قطع میشود دوباره اتصال برقرار نمی کند و وضعیت اتصال را حفظ نمی کندبه عنوان مثال اگر در حال ارسال ۱۰ PACKET دیتا باشد و در زمان ارسال بسته ۹ ارتباط قطع شود وقتی که دوباره اتصال برقرار شود دوباره از بسته ۱ شروع به ارسال می کند

spx چیست؟

پروتکل SPX پروتکلی است که انتقال و رسیدن بسته های اطلاعات را تضمین می کند. spx مانند پروتکل TCP/IP و برعکس پروتکل IPX می باشد. یعنی اگر در حال ارسال ۱۰ عدد بسته دیتا باشد و در زمان ارسال بسته شماره ۹ اتصال قطع شود از همان بسته ۹ شروع به ادامه ارسال می کند.

مهمترین ویژگی های IPX و  SPX چیست؟

• پیکربندی نسبتا ساده
• در هرابعادی از شبکه کوچک و بزرگ قابل استفاده است
• قابلیت مسیر یابی دارد
• حق انتخاب در انتقال اطلاعات به صورت “عادی CL ” ویا “سفارشی CO ” می باشد
• عمدتا در محیط هایی که سیستم های عامل قدیمی NOVELL یافت میشوند کاربرد دارد

توصیه می شود مقاله Load balancing چیست را مطالعه بفرمایید.