ux چیست و چه تفاوتی با ui دارد؟

اصلاً بعید نیست که وقتی کلمه UX را می‌شنوید به‌طور ناخودآگاه ذهنتان تنها به سمت طراحی سایت سوق پیدا کند. اما جالب است بدانید که مفهوم UX نه تنها در این زمینه بلکه در تمام صنایع و فناوری‌های مربوط به طراحی رایج است. بنابراین بیایید یک بار به‌طور دقیق و عمیق در این مقاله بخوانید که UX چیست؟ UX design چیست؟ تفاوت UI و UX در چیست؟ بیش از یک مثال برای UX ببینید و به‌طور خاص این مبحث را در طراحی سایت و اپلیکیشن بررسی کنید و در نهایت ارتباط آن را با سئو سایت که موضوع بسیار داغی است، درک کنید.

UX چیست؟

برای این‌که توضیح دهیم UX یا همان User experience چیست از یک مثال بسیار ساده استفاده می‌کنیم.

User experience که معنی آن تجربه کاربری است به نحوه تعامل کاربر با یک محصول اشاره دارد. به‌طور مثال وقتی می‌خواهیم در یک اتاق چراغی را روشن کنیم با یک کلید تعامل داریم. این‌که این سویچ یا کلید چطور طراحی شده باشد و مواردی از جمله رنگ، ابعاد و طرح آن چگونه باشد بر احساس ما بر نحوه تعامل با این محصول تأثیر می‌گذارد.

در دنیای طراحی دیجیتال نیز UX به هر چیزی که بر تعامل کاربر با یک محصول دیجیتال تأثیر می‌گذارد، اشاره دارد. مثلاً این‌که یک کاربر به‌محض ورود به یک وب‌سایت یا اپلیکیشن چطور با آن ارتباط برقرار کند، موارد موردنظر خود از جمله دکمه خرید، نوار اسکرول، دکمه هوم، بخش وبلاگ سایت را چگونه و با چه سرعت و میزان آسایشی پیدا کند و … به موضوع UX یا طراحی تجربه کاربری آن سایت یا نرم افزار مربوط می‌شود.

هنگامی‌که افراد از محصول، سایت یا اپلیکیشنی استفاده می‌کنند، معمولاً تجربیات خود را بر اساس معیارهای زیر ارزیابی می‌کنند:

۱- ارزش یا Value : آیا این محصول یا سایت به من ارزش می‌دهد؟

۲- عملکرد یا Function: آیا این محصول یا سایت عملکرد مثبتی برای من دارد؟

۳- قابلیت استفاده آسان یا Usability: آیا این محصول یا سایت قابلیت استفاده آسان دارد؟

۴- برداشت کلی یا General impression : به‌طورکلی آیا استفاده از این سایت یا محصول برای من خوشایند است یا خیر؟

بنابراین باید بگوییم UX همان چیزی است که باعث می‌شود کاربر پس از استفاده از سایت، اپلیکیشن یا محصول ما به تمام پرسش‌های فوق پاسخ مثبت بدهد. در ادامه این محتوا از ایران هاست ( ارائه دهنده ی خدمات خرید دامین در انواع پسوندها ) بیشتر در این باره توضیح خواهیم داد.

Ux desing چیست؟

در پاسخ به این پرسش که UX design یا طراحی تجربه کاربری چیست باید گفت:

UX design اصلاً مفهوم جدیدی نیست. این اصطلاح از اوایل دهه نود میلادی وجود داشته است و توسط دونالد نورمن هنگامی‌که در اپل به عنوان دانشمند شناختی کار می‌کرد، مطرح شد.

دان نورمن به تمام جنبه‌های تجربه کاربر با یک محصول یا خدمات علاقه داشت. از جمله طراحی صنعتی ، گرافیک ، رابط کاربری و تعامل فیزیکی. برای دربر گرفتن همه عناصر مختلف که تعیین کننده احساس کاربر در هنگام تعامل با یک محصول است، وی اصطلاح “تجربه کاربر” یا همان UX را مطرح کرد. از آن زمان تاکنون طراحی UX مترادف شد با تجارت خوب؛ یعنی تنها آن دسته از محصولات و خدمات که تجربه کاربری خوب و خوشایند را به مخاطبان خود ارائه می‌دهند در بازار موفق خواهند شد.

آیا UX روی سئو تاثیر دارد؟

حال سوالی که اینجا پیش می آید این است که ux بر روی سئو تاثیر دارد؟ در فضای دیجیتال و در حوزه طراحی سایت نیز باید گفت سایت‌هایی که از UX خوب برخوردار باشند شانس بسیار بیشتری در کسب رتبه بهتر در گوگل خواهند داشت. چرا که یک سایت با طراحی خوب است که کاربر را برای مدت طولانی‌تری در خود پاگیر می‌کند و گوگل نیز خیلی زود متوجه این حضور پررنگ، فعال و طولانی مدت کاربر در سایت شده و این‌طور برداشت می‌کند که این سایت خدمات خوبی را به کاربر ارائه می‌کند که او را برای مدت طولانی‌تری در خود نگه داشته است. پس به آن رتبه بهتری اعطا می‌کند. بنابراین ابداً اثر غیر مستقیم Ux خوب روی سئوی سایت را نادیده نگیرید.

تفاوت  UX و UI چیست؟

طراحی UI و طراحی UX دو اصطلاح بسیار رایج در طراحی وب و برنامه هستند. علیرغم تفاوت‌هایی که این دو مفهوم با یکدیگر دارند، در یک اصطلاح واحد طراحی UI/UX در کنار هم قرار می‌گیرند. به همین سبب توضیح تفاوت بین UI و UX کار دشواری به نظر می‌رسد.

اما اکنون‌که شما می‌دانید طراحی تجربه کاربری چیست، بهتر می‌توانید مفهوم UI را نیز درک کرده و به تفاوت این دو اصطلاح با هم پی ببرید. UI مخفف واژه user interface است. این واژه به معنی طراحی رابط گرافیکی یک برنامه بوده و طیف وسیعی از مفاهیم و المان‌ها را در برمی‌گیرد. این طیف وسیع شامل طراحی دکمه‌هایی که کاربران روی آن‌ها کلیک می‌کنند، متنی که روی آن‌ها می‌خوانند، تصاویر، اسکرول بار، فیلدهای ورود متن و بقیه مواردی می‌شود که کاربر به هر نحوی در یک سایت با آن‌ها تعامل دارد.

به این ترتیب می‌توان این طور شرح داد که گرچه UX و UI به هم مرتبط هستند اما چند تفاوت کلیدی بین آن‌ها وجود دارد.

• اول این‌که UI به‌طور خاص با دستگاه‌های دیجیتال و وب‌سایت‌ها و توانایی مردم در استفاده از آن‌ها سروکار دارد. این در حالی است که تجربه کاربر اصطلاحی است که به‌طور گسترده‌تری با یک نام تجاری ، محصول یا خدمات ارتباط برقرار می‌کند. یعنی درحالی‌که اصطلاح UX نیز اغلب درزمینهٔ دستگاه‌ها یا وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود اما لزوماً محدود به محصولات دیجیتال یا سایت‌ها نیست.
• تفاوت دیگر بین UI وUX در این است که UX بیشتر تلاش می‌کند احساس شما در خصوص استفاده از یک محصول یا سایت خوشایند باشد، این در حالی است که همت UI معطوف به ظواهر امر و زیبایی آن می‌شود. به‌طور مثال ممکن است یک سایت از نظر ظاهری بسیار عالی به نظر برسد اما استفاده از آن برای کاربر دشوار باشد. در این حالت UI خوب عمل کرده است اما UX موفق ظاهر نشده و کاربر تجربه خوشایندی در استفاده از سایت به دست نمی‌آورد. البته این حالت به شکل برعکس نیز رخ خواهد داد. در واقع می توان گفت UX  حول هدف و عملکرد محصول می‌چرخد، در حالی که UI بر کیفیت تعامل کاربر با محصول تمرکز می‌کند.
• UX شامل مولفه‌هایی مانند تحقیقات بازار و شناسایی نیازهای کاربر است، در حالی که UI دارای اجزای طراحی هنری بیشتری است که به ظاهر و احساس تجربه کاربر مربوط می‌شود.
• UX بر مدیریت کلی پروژه از ایده پردازی تا توسعه و تحویل تمرکز می‌کند، در حالی که UI به طور خاص بر طراحی محصول نهایی تمرکز می کند.

Ux designer کیست؟

کسی که موظف است برای یک سایت، اپلیکیشن یا محصول یک UX خوب طراحی کند، UX Designer است. طراحان UX باید مجموعه بسیار متنوعی از مهارت‌ها را داشته باشند. آن‌ها باید علاوه بر مهارت‌های فنی و طراحی مانند قاب‌بندی، نمونه‌سازی، تفسیر داده‌ها و بازخوردها، مهارت‌های نرم دیگری نیز داشته باشند. سازگاری، ارتباط، همدلی، حل مسئله و کار گروهی همه مهارت‌های نرم ضروری برای این افراد هستند.

دانش کسب و کار نیز در صنعت طراحی UX لازم است. مهم است که هم اهداف شرکت و هم نیازهای مخاطبان موردنظر را درک کرده و در هنگام ارائه راه حل‌های طراحی آن‌ها را با یکدیگر هماهنگ کنند.

نکته دیگر این است که طراحان UX ترجیح می‌دهند درمراحل اولیه طراحی و پیاده سازی یک سایت ظاهر شوند. چرا که برای ایجاد یک حس خوشایند از کار کردن با یک سایت در کاربر نیاز به تحقیقات گسترده‌ای وجود دارد. طراحان UX باید رفتار کاربران را خوب بشناسند. در خصوص آن‌ها به اندازه کافی تحقیق کنند. کل سفر کاربر روی سایت را از مسیرهای متفاوت پیش بینی کنند و تشخیص دهند که برای بهبود این سفر چه مسیرهایی باید پیش بینی و ترسیم شود. بعد از این مرحله است که یک طراح UI وارد عمل شده و به طراحی‌های UX کار سر و شکل داده و آن‌ها را پیاده سازی می‌کند.

چطور UX خوب را از UX بد چطور تشخیص دهیم؟

برای درک بهتر این‌که بدانیم نقش UX designer چیست و چطور این فرد یا تیم می‌توانند طراحی یک تجربه کاربری خوب یا بد موفقیت یا شکست یک سایت یا نرم افزار را تعیین کنند، بهتر است چند مثال برای UX خوب و بد بزنیم.

به تصویر فوق نگاه کنید که دو شکل متفاوت از طراحی UX را نشان می‌دهد. گرچه به ظاهر المان‌های هر دو یکی هستند و یک اطلاعات را به کاربر می‌دهند اما کاربر احساس خوشایندتر در کارکردن با اپلیکیشن سمت راستی دارد. چرا که در این مورد دکمه‌های next, cancel ,continue و حتی نوار اسکرول نیز به راحتی دردسترس کاربر بوده و او نیاز به تلاش و جستجوی بسیار برای پیداکردن این موارد ندارد. ضمن آن که قرار دادن چند تصویر گرافیکی ساده و تنظیم ابعاد آیکن‌ها تجربه کاربری خوشایندتری برای افراد ایجاد می‌کند.

تصویر فوق نیز نشان می‌دهد که در یک سایت وجود یک UX design خوب در کنار یک UX design بد چطور ظاهر می‌شود. طراحی بدی که کاربر را در یک سایت مجبور می‌کند برای پرکردن یک فرم ساده چندین بار به صورت زیگراگی روی آن حرکت کند در کنار همان فرم با همان فیلدها و حرکت ساده از بالا به پایینی که ابدا کاربر را به دردسر نمی‌اندازد.

اکنون‌که می‌دانید UX چیست، کلمه UX مخفف چیست، این دانش چه تاریخچه‌ای دارد و این مهارت تا چه اندازه روی سئوی سایت، نرخ دانلود نرم افزار شما و حتی فروش محصولاتتان تأثیر دارد، آیا برایتان جذاب نیست که آن را بیاموزید یا در تیم خود فردی را با این تخصص استخدام کنید؟